Vreemdelingen zonder verblijfsvergunning hebben geen zorgverzekering en kunnen ook geen zorgverzekering afsluiten. Zij hebben dan ook geen recht op de zorg, voorzieningen en collectieve regelingen die zijn opgenomen in de Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg (Wlz). Toch zijn er op het gebied van medische zorg regelingen getroffen voor deze zogenaamde onverzekerbare vreemdelingen, zodat ook zij gebruik kunnen maken van medisch noodzakelijke zorg.
De volgende personen vallen onder de categorie ‘onverzekerbare vreemdeling:
Het uitgangspunt van de regeling onverzekerbare vreemdelingen is dat de patiënt (de onverzekerbare vreemdeling) in eerste instantie zelf de kosten voor medische zorg moet betalen. In de praktijk zal echter blijken dat de meeste vreemdelingen niet de financiële middelen hebben om de rekening van een dokter, ziekenhuis of apotheek te betalen.
In de regeling is daarom opgenomen dat zorgaanbieders onder bepaalde voorwaarden 80 procent van de kosten kunnen declareren bij het Centraal Administratie Kantoor (CAK). Dat betekent dat 20 procent van de rekening niet wordt vergoed en onbetaald blijft. Er wordt daarom vaak een afbetalingsregeling getroffen met de vreemdeling of er wordt gebruik gemaakt van aanmaningen en andere dwangmiddelen om de kosten alsnog betaald te krijgen.
Bij zorg rondom bevalling en zwangerschap geldt een vergoedingspercentage van 100 procent indien de vreemdeling de kosten niet zelf kan betalen.
In het kader van de regeling onverzekerbare vreemdelingen gelden er bovendien een aantal voorwaarden omtrent de vergoeding en toegankelijkheid: